Tot vandag is die skrywer Helena JF Lochner se reeks kinderstories oor 'n maltrap aap en sy bobbejaanmaat vir my een van die lekkerste boeke wat ek ooit gelees het. Om my in te leef in hulle eskapades is ook een van my beste kindertyd herinneringe.
Kom slaaptyd, het my ma vir ons 'n storie oor die twee lawwe pelle gelees en dan het ek en my ouer broer vasgenael gelê en luister en kort-kort guitig gegiggel. My ma, wat op daardie stadium by Nasionale Boekhandel gewerk het, het dit net so geniet en soms so gelag dat sy eers goed moes asemskep voor sy verder kon lees.
Ek onthou veral een storie toe Apie en Bobbejaantjie besluit het dis tyd dat hulle ook 'n bietjie skool toe gaan. Dit was manewales uit die boonste rakke. Hulle het die skool behoorlik op horings geneem en toe dit by hardop lees kom het Apie voor in die tou gestaan. Hy het die boek onderstebo gehou en soos 'n regte bobbejaan kamstig voorgelees: "Fiela Folla, Tiela Tolla. My juffrou het 'n groot moesie op die punt van haar neus! Haar ore lyk soos koolblare en haar mond is so groot soos 'n waenhuis se deur." Of so iets...
Ons tone het gekrul van plesier en ons het gekraai soos ons lag. Ons het albei van ons regte juffrouens gehou, maar daai dae het die byna ondenkbare idee van stuitigheid in die klaskamer die bekoring van verbode vrugte gehad en het die waagmoed van apie se 'lesery' jou verbeelding behoorlik aangegryp. Die juffrou in die storie het soos verwag onmiddellik die lat gegryp en die twee maters summier uit haar klas verwilder - met chaotiese en baie komiese gevolge.
Of jy nou kinders het of nie, kry vir jou Lochner se boek Diereland. Dis loutere leesgenot.
My ma het natuurlik nie net oor die twee primate se doen en late vir ons gelees nie - daar was Slaaptydstories, die Kinderbybel met die mooiste prentjies, Pippie Langkous se streke en nog duisende ander verhale wat ons verbeelding uitgedaag en ons nagtelike sowel as ons dagdrome aangevul het. Wat 'n wonder.
Ek kry mense wat nie lees nie geweldig jammer.
En vir mense wat nie vir hulle klein kindertjies of kleinkinders lees nie word ek woedend.
In die dae voor almal toegang tot boeke gehad het, het die ouer garde vir hulle nasate stories vertel.
Op dié manier is jong verbeeldings geprikkel en seker gemaak dat kinders nuwe ervarings, mense of plekke reg langs die kampvuur of waar ook al kon ontdek. So is kinders weggevoer van hulle huidige, soms uiters moeilike omstandighede, en kon hulle droom oor 'n beter, opwindender of gewoon 'n lekkerder wêreld. Ongelukkig het die tye só verander dat ons voorsate nie meer eintlik stories vertel nie en almal het ook nie die 'gift of the gab' nie. Die meeste mense het egter toegang tot 'n biblioteek en die wonderwêreld wat versteek lê in die blaaie van die rye en rye boeke wat wag om gelees te word.
Hierdie is Nasionale Boekeweek en as jy vir 'n kind die grootste guns op aarde wil doen - lees vir hom of haar 'n storie. EN kry vir die kleintjie 'n biblioteekkaart.
Soos 'n onbekende boekliefhebber glo eens gesê het: "Almal sê vir my om die wêreld te gaan verken en bietjie te leef! Om die waarheid te sê, ek verkies lees."
Danksy my ma en die skrywer Helena Lochner het ek reeds as kind geweet dat enige aap of bobbejaan hulle oogtande sou gee om tog net te kon lees.
Of is dit nou wensdenkery?
DEUR ILSE SCHOONRAAD, GEORGE HERALD-REDAKTEUR
