KNYSNA NUUS - Dis ‘n noodkreet, sê Laerskool Rheenendal se skoolhoof Sammy Williams ná ‘n voorval in Februarie by die skool toe ‘n negejarige leerling deur ‘n onderwyser onderstebo geklap is.
“Ek wens dit het eerder gebeur,” sê Williams. Hierdie woorde klink ongevoelig, maar hy verduidelik: “Uiteindelik is julle hier! Vir te lank veg ons ‘n verlore stryd. Die onderwysers is moedeloos, want die kinders ruk hand uit. Hierdie is ‘n uiters ongelukkige voorval, maar miskien spruit daar iets goed uit voort.”
Williams, sowel as Thandu Ndamase, sosiale werker van die Wes-Kaapse Onderwysdeparment, beskou die spesifieke aangeleentheid as afgehandel en die ouers is verseker dat daar opgetree is. Die onderwyseres betrokke is weg by die skool en die leerder ontvang deurlopende ondersteuning om die voorval te verwerk.
Charlene Turpin, self ‘n ma van Knysna, het daadwerklik ingegryp toe haar huishulp vir haar vertel het wat haar dogtertjie by die skool deurgemaak het. “Ek het vir Williams gaan sien. Ek het die onderwysdepartement gekontak. Ek het met woede hier ingestap, want ek is lief vir die kind soos my eie, maar toe ek hoor wat aangaan by die skool het ek besluit: Hier is ‘n ingryping nodig.”
Turpin het die Knysna-Plett Herald saamgenooi vir ‘n opvolggesprek en Williams het ingestem. “Dis tyd vir oopvlek en reguit praat. Ons het hulp nodig”, het hy gesê.
“Ongelukkig is hier heelwat tydbomme wat wag om af te gaan,” sê Williams. “Die kinders van Rheenendal het ontaard en dis oor wat aangaan by die huis.”
Hy vertel hoe Graad 1-leerders vloek en skel, van die geweld in die juniorklasse, die seksuele praatjies en die ongehoorsaamheid. “Jy moet amper afdaal en dieselfde praat voor hulle jou hoor.”
Hy sê soos die tyd aanstap sien hy hoe hierdie omstandighede hom verander, hoe dit die onderwysers verander. “Minder as tien jaar terug het ek nog uitgehardloop op die speelgrond en ‘n kind wat hom of haarself sleg gedra bygeloop en getug… vandag… is die energie op. Ons het al als probeer. Ons praat sag en ons praat hard. Ons skree en ons skel, ons het ouers laat kom wat self hul moeilikheidmakers moet kom oppas in die klas. Ons het ouerleidingklasse aangebied oor naweke. Hulle kom, maar die tweede week is daar net ‘n handjievol en teen die derde week staan jy voor ‘n leë klaskamer.”
Hy vertel van die verdriet waarin die skool gedompel is na die tragiese busramp wat die lewens van 15 kinders geëis het in 2011. “Dit was ‘n verskriklike tyd. Dit het elkeen van ons op ‘n diep vlak geraak en ons is steeds nie daaroor nie.” Hy sê ongelukkig het dit die skool vir ‘n ruk verseker van “die verkeerde soort” aandag. “Ons kinders het amper ‘n bakhandhouding begin ontwikkel. Die geld en die geskenke het opgedroog, maar ‘n diep verskeurde gemeenskap het nie geheel nie.”
Williams sê die gemeenskap se wonde lê vlak oor die verskriklike ongeluk, maar daar is dieper wonde. “Die wonde van ‘n geskiedenis van vergetenes wees en die dolk van vergrype wat voortspruit uit hopeloosheid… wat dieper en dieper ingrawe, ver onder die pyn wat ‘n mens bolangs sien.”
Die skool het 700 leerders en slegs 17 onderwysers. “Toe 16 kinders die skool verlaat, toe verloor ons drie onderwysers, net só!”
Die skool laat leerders toe tot en met Graad 9. “Die rede hiervoor is dat hoërskole so ver is. Ouers wil nie hul kinders op busse sit nie. Dit veroorsaak egter erge probleme.” Hy sê dis ongesond. “Van die kinders is 16 en hoort nie by die kleintjies nie. Dwelms word gesmous. Kleintjies word verder blootgestel aan euwels. Dit wat hul nie by die huis leer nie, leer hul by die skool.
“’n Skool moet ‘n veilige plek wees. ‘n Skool moet ‘n ruimte wees waarbinne selfdissipline aangeleer moet word. Maar hier knak onderwysers se knieë onder die aanslag van die sosiale probleme daarbuite.” Hy sê die departement kla oor prestasiesyfers en wil nie sosiale probleme uit die gemeenskap as ‘n verskoning aanvaar nie. “Ek stem saam. Dis nie ‘n verskoning nie, maar dis ons realiteit.”
Williams vra vir langtermyn ingryping. “Ons het ondersteuning nodig van ander skole. Kom besoek ons. Ry uit hierheen sodat ons kinders trots kan ontwikkel. Ons het hande nodig, mense wat omgee en wat wil betrokke raak. Nie net ‘n vinnige in-en-uit nie; ek praat van mentorskap - mense wat die pad wil loop saam met kinders wat nie ‘n voorbeeld het by die huis nie."
"Een op ‘n slag," sê Turpin, “dis wat ek wil doen."
Raadslid Eleanore Bouw-Spies, wat verantwoordelik is vir dié wyk, sê sy is terdeë bewus van die sosiale probleme in Rheenendal en is reeds betrokke en probeer ‘n verskil maak. “Ek wil jeugprogamme loods en ons as munisipaliteit is besig om in sportfasiliteite en -geleenthede te belê.” Bouw-Spies sê sy is gereeld in gesprek met gemeenskapsleiers en selfs die buurtwag.
"Ek gaan eersdaags self kyk wat daar aangaan in die nag. Ek verstaan klein kindertjies is snags op straat en word gewerf om dwelms te verkoop. Dis ‘n groot bekommernis."
Bouw-Spies sê Rheenendal se mense moet weet wat die gevolg van onbetrokkenheid is. “Ons mag nie ophou praat nie, ons mag nie ophou waarsku nie en ons mag veral nie ophou probeer nie.”
Indien iemand wil betrokke raak en die skool van hulp wil wees, epos Turpincharlene27@gmail.com of skakel direk met Williams by 044 389 0013.
Rheenendal Primary School principal Sammy Williams said that while he regretted an incident in February when a teacher slapped a nine-year-old girl, he also regretted that this "call for help" had not happened earlier. Following the incident, people outside the relatively isolated village became aware of the immense and rapidly escalating social ills there. Extreme behaviours by very young children with no rolemodels are eating at the very fibre of the school, the caring teachers. Children easily resort to violence, drug use is everywhere, juniors have inappropriate sex talks, they shout and curse and are uncontrollable. A lack of rolemodels and the fact that the school has to cater for learners up to Grade 9 (some of them 16), aggravate the situation. "What they do not learn at home, they learn at school," Williams said. Many interventions, including regular parenting courses, have failed.
Williams said that while the 2011 Rheenendal bus tragedy left scars in the community, the root problems of the community lie much deeper. "It is time to move on."
Ward councillor Eleanore Bouw-Spies said she is very aware of the social ills and that efforts were being made to address the issues. She added, "We can not stop trying."
Williams and Charlene Turpin of Knysna (who became involved after she heard of the February incident) urge schools and residents of the Greater Knysna area to find ways to support and mentor the children and school through long-term intervention. They want to appeal to caring individuals who can commit to "walking the road with a child who has no examples" to contact Turpincharlene27@gmail.com or Williams at 044 389 0013.
'Ons bring jou die nuutste Knysna, Tuinroete nuus'
